افزایش ۳ برابری کسری بنزین
مصرف بنزین در کشور به ۱۴۰ میلیون لیتر در روز رسیده است. این امر با توجه به ظرفیت تولید ۱۱۴ میلیون لیتری بنزین در کشور، به معنای کسری روزانه ۲۶ میلیون لیتری در بنزین است. این کسری در مقایسه با کسری ۸ میلیون لیتری بنزین در مهرماه ۱۴۰۲، افزایش ۳ برابری را نشان میدهد.
مصرف بنزین با رشدی عجیب و فزاینده در حالی به ۱۴۰ میلیون لیتر در روز رسیده است که مطابق پیشبینیها، قرار بود کشور در سال ۱۴۰۴ به این میزان مصرف برسد. این امر بیانگر رشد شدید مصرف و قاچاق بنزین و به تبع آن تشدید ناترازی انرژی در کشور است.
آمار مصرف ۱۴۰ میلیون لیتری در حالی بیان شده است که میزان تولید بنزین در کشور در بهترین حالت به ۱۱۴ میلیون لیتر در روز میرسد که ۷ میلیون لیتر از آن هم بنزین بی کیفیتی است که به جای پالایشگاه در پتروشیمی تولید میشود؛ بنابراین ناترازی بنزین که در مهرماه ۱۴۰۲، ۸ میلیون لیتر در روز بود اکنون با افزایش ۳ برابری به ۲۶ میلیون لیتر در روز رسیده است.
از آنجا که پیشتر ناصر عاشوری، دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش از قیمت ۳۸ هزار تومانی هر لیتر بنزین وارداتی خبر داده بود، محاسبات نشان میدهد به صورت روزانه ۷۶۰ میلیارد تومان بنزین وارد میکنیم. بنابر همین محاسبات، میزان واردات بنزین در ماه به ۲۳ هزار میلیارد تومان میرسد.
مسئولان دولت سیزدهم با توسل به راهکارهای غیرقیمتی نظیر لزوم استفاده از کارت سوخت شخصی، محدود کردن کارت جایگاههای بنزین و دادن سهمیه مشخص به دارندگان خودرو سعی در کنترل مصرف بنزین داشتند، اما در اواخر دولت به این نتیجه رسیدند که راهکارهای غیرقیمتی بدون اصلاح قیمت نسبی بنزین تاثیری بر مصرف و قاچاق ندارد؛ بنابراین طبق گفتههای مسئولان مختلف دولت قبل، قرار بودن قیمت بنزین در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ اصلاح شود که شهادت رئیس جمهور فقید و اتمام دولت، مانع از اجرای این طرح شد.
تجربه نیز نشان داده بدون اصلاح قیمت، کنترل مصرف و قاچاق سوخت در کشور امری غیر ممکن است و اصلاح قیمتهای نسبی نیز تاثیر بسیار زیادی بر کاهش قاچاق سوخت از کشور داشته است.
به همین خاطر مصرف بنزین کشور طی یک سال ۱۰ میلیون لیتر کاهش پیدا کرد و به ۶۴ میلیون لیتر در روز رسید؛ بنابراین با در نظر گرفتن اختلاف شدید قیمت سوخت در داخل و خارج کشور و با توجه به مرزهای گسترده آبی و زمینی، امکان حذف قاچاق از طریق برخوردهای پلیسی وجود ندارد و دولت چهاردهم باید برای حذف سودهای چند هزار درصدی قاچاق سوخت، قیمتهای نسبی بنزین و گازوئیل را اصلاح کند.